Cyfrol yn trafod perthynas y Cymry � brodorion America. Mewn cyflwyniad eang a deuddeg ysgrif ddadlennol, fe'n tywysir o hanes prif ladmerydd yr ymgyrch yn erbyn caethwasiaeth yng Nghymru'r 18fed ganrif i'r Cymro Americanaidd a wnaeth fwy 'oddieithr yr Arlywydd Lincoln' dros ryddhau'r caethion, i hunangofiant caethwas a gyhoeddwyd yng Nghaerdydd.